Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, Merkez Bankası tarafından yüzde 45 olarak belirlenen politika faizinin önümüzdeki günlerde seçim ekonomisi nedeniyle çok fazla değişmeyebileceğini ancak seçimlerden sonra enflasyona göre artıp azalabileceğini belirtti.
Aktaş’ın “Yüzde 45 faiz ne zamana kadar uygulanır?” başlıklı yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Önce şu gerçeğin altını çizelim.
Yüzde 45 faizin ne zaman değişeceğini, ağırlıkla da aşağı çekileceğini belirleyecek iki temel etken var.
Biri; iktisat kuralları.
Diğeri; siyasetçinin ne istediği.
İşte ‘gerektiği müddetçe’ye yanıt ararken ancak ilkinden hareket edebiliriz.
Çünkü siyasetçinin ne zaman ne isteyeceğini bilmek mümkün değil.
Oysa Merkez Bankası iktisadi olarak ne olursa ne olacağını sıralıyor. Bizim irdeleyeceğimiz de zaten o..
ÖNCE AYLIK ENFLASYON
Öncelikle aylık enflasyonun ana eğilimine bakılacak. Söylenen bu.
Merkez Bankası enflasyonun mayısa kadar yüksek gideceğini aylar öncesinden açıkladı. Hem mayıs için yıllık oranın yüzde 74’le zirveye çıkacağının beklendiği de yine çok önce ilan edildi.
Geçen yılın aralık ayı sonunda yüzde 65 olan yıllık oranın mayıs sonunda yüzde 74’e ulaşması, ilk beş ayda yüzde 22 dolayında bir artış beklendiğine işaret.
Yıllık oran için mayısta yüzde 74’e, yıl sonu için yüzde 36’ya işaret edildiğinde her ay aynı düzeyde artış varsayımıyla ilk beş ay için aylık yüzde 4’lük bir tahminde bulunmuştuk. Artık ilk beş ayın nasıl seyredeceği daha belirgin hale geldi.
Ocak ayında yüzde 9, şubatta sarkan etkisiyle yüzde 4.5 dolayında bir artış beklediğimizi bir kez daha belirtelim. Sonraki üç ayda aylık yüzde 2.5 artış yaşansa ilk beş ay toplamı yüzde 23’e yaklaşır, mayıstaki yıllık artış da yüzde 75 olur.
Merkez Bankası ocak ve şubattaki yüksek oranları aylık enflasyonun ana eğiliminin bozulması olarak görmez. Bu oranlardan dolayı da bir faiz artışına gidilmez. Zaten sonrasında oranlar görece düşük gelmeye başlar ve faiz artışı hiç gündeme gelmez.
MAYISTAN SONRA NE OLUR?
Yıllık oran dile getirdiğim aylık tahminlere göre ocakta yüzde 68, şubat, mart ve nisanda yüzde 71, mayısta yüzde 75 olur.
2024 enflasyonunda mayıs dönüm noktası… Doğalgazda geçen yıl başlatılan sıfır fiyat uygulamasından dolayı 2023’ün mayısındaki sıfır oranın etkisiyle bu yıl zirve mayısta görülecek ve sonrasında düşüş başlayacak. Hele hele temmuz ve ağustosta ne düşüş olacak!
Mayısta yüzde 74-75’e ulaşacak yıllık oranı yüzde 36 olarak ilan edilen düzeye indirmek gerçekten ciddi ciddi düşünülüyorsa haziranla birlikte ekonomi tam bir cendereye alınacak demektir. Tamam baz etkisiyle hızlı bir gerileme olacak ama yine de yüzde 36 çok zor. Zaten Merkez Bankası da kendine yüzde 42’ye kadar bir alan tanımış durumda, tahmin 36 ama üst sınır 42.
Eğer haziranla birlikte aylık ortalama artış yüzde 2 dolayında tutulabilirse yıllık oran ağustos sonunda yüzde 50’ye inecek. Bu oranı 3 Eylül Salı günü öğreneceğiz. Para Politikası Kurulu toplantısı da 19 Eylül Perşembe günü.
Enflasyon yüzde 50’ye düştü diye yüzde 45 olan faiz aşağı çekilir mi?
Makul iktisat teorileri ’Çekilmez tabii ki’ diyor.
AMA MAKUL KAVRAMINA DİKKAT!
Aynı eğilimle yıllık enflasyon eylülde yüzde 46’ya, ekimde yüzde 44’e, kasımda yüzde 42’ye, aralıkta da yüzde 41’e iniyor.
‘Artık enflasyonun üstünde de faiz vermeyelim’ denilirse ekimde yüzde 44’e gerileyecek enflasyondan sonra faiz indirimi söz konusu olabilir. Yani en erken kasım ayında bir indirime gidilebilir.
Tabii enflasyona ilişkin bu tahminler, en iyimser senaryoya göre oluşacak durumu yansıtıyor.” (HABER MERKEZİ)
